Промоција на четири книгички од едицијата „Друга приказна“

Вечерва (26 декември, понеделник) во 20 часот во ГЕМ Клуб, во рамки на Малиот новогодишен саем на книги ќе бидат промовирани четири книгички од едицијата Друга приказна, посветена на минималистичката прозна форма: Стар сум во Скопје од Давид Албахари, Новелички без шеќер од Оливера Ќорвезироска, Седам на сонце со својата мала пријателка... од Лидија Дејвис и Мачка во магла и други хаибуни за бубалки, птици и животни од Владимир Мартиновски.

За едицијата ќе зборува Никола Гелевски, раскази од книгите ќе чита Елена Митреска, а Оливера Ќорвезироска ќе разговара со Иван Шопов за своите „Новелички без шеќер“ и минималистичкиот прозен израз.

Едицијата „Друга приказна“ настана на истоимениот книжевен фестивал за мали фикции што го организираше издавачката куќа Темплум кон крајот на јуни 2016 и е посветена на минималистичкиот прозен израз. Обемот на сите книгички објавени во оваа едиција е околу дваесетина страници.

Давид Албахари, Стар сум во Скопје

Тапанарот

Тапанарот е стар. Има деведесет години. Не слуша на левото уво, рацете му се тресат, но тој сепак одбива да признае дека е стар. Музичарите се секогаш млади, тврди тој, и за нас нема умирање. Тоа го изговара непосредно пред почетокот на својот последен настап, излегува на бината и седнува зад своите тапани. Миг подоцна, главата му паѓа на градите, тој паѓа од столот и умира загледан во одблесокот на рефлекторите од чинелата.

Пожарникарот

Пожарникарот е стар и единствено што уште му дозволуваат е да ги полева цвеќињата во саксиите. Секако, мора да внимава (што тој не го прави) да не става премногу вода бидејќи тогаш коренот скапува и околу саксиите летаат роеви ситни, здодевни мушички. И додека сите мавтаат со рацете за да се ослободат, пожарникарот вели: Не мавтајте толку, така само го распламтувате огнот. Луѓето обично го игнорираат и продолжуваат да се бранат од мушичките и тогаш пожарникарот луто го насочува млазот вода кон нив.

Оливера Ќорвезироска, Новелички без шеќер

Лектор

Лекторот е стар. Нему зборовите му се испрекинати навеви од далечни спомени, прашинки тага сронати од речениците и речниците. Не зборува и не чита, зашто и гласовите и буквите му се трајно потрошени. Само гледа и чека да ја поправи последната грешка во својот живот, па да легне меѓу редови како вечно тајно значење.

Лекторот е стар. По него ќе плаче само една единствена именка од женски род и нивниот заеднички неостварен глагол.

Шивачка

Шивачката е стара. Чекорот и повтежот ѝ се одамна умрени. Сѐ ѝ е умрено, живи ѝ се само уште рацете и машината за шиење. Од година в година шие сѐ полесно и сѐ посовршено. Не зема мерки, не прави проби; бара од девојчињата да ѝ донесат само фотографија од оној што го сакаат. Забранет или дозволен. Скришен или јавен. Црно-бела или во боја. Како било, само многу да го сакаат. И свила. Потоа според него им шие совршени фустанчиња. Со грубите раце ја прави магијата на љубовта, потоа и на живеењето низ шиењето. Свилата секогаш останува ко недопрена со рака. Нејзината рака и не е рака. Таа е остарена, збрчкана мечта по голема љубов со пет, извиткани артритични прсти.

Шивачката е стара. Фустанчињата се сѐ пољубовни. Секоја машка рака на нив е нова брчка на нејзините броени денови.

Лидија Дејвис, Седам на сонце со својата мала пријателка...

Кучешко влакно

Песот веќе го нема. Ни недостасува. Кога ќе се огласи ѕвончето на врата, нема кој да залае. Кога доцна навечер се враќаме, нема никого да нè дочека. Уште понегде, по куќата, и на облеката, налетуваме на неговите бели влакна. Ги собираме. Би требало да ги фрлиме. Но тие се сè што од него ни е останато. Не ги фрламе. Ја негуваме лудата надеж дека - ако собереме доволно влакна - ќе можеме да го составиме.

Мажоловки

Купишта жени се обидуваат да се истоварат на еден остров, во потрага по маж од племето на мошне убавите младичи. Жените лебдат над морето како цветови на памук или семки на диви билки, а кога ќе ги одбијат, се собираат далеку од брегот на плутечката платформа бела како волна.

Владимир Мартиновски, Мачка во магла и други хаибуни за бубалки, птици и животни

Желки

Пред петнаесетина години нашиот кираџија донесе џиновска желка од некоја планина. За малку ќе ја згазел со џипот, па откога закочил решил да ѝ ја подари на баба ми. Кога лете сите ќе се разбегавме од вжештениот град желката ѝ правеше друштво на баба. Кога ќе се вратевме од езеро, планина или море сите итавме во задниот двор за да ја бараме желката.

Столетна желко,
под чевел се криеш од
летнава жега!

Најчесто релативно бргу ја наоѓавме: кај рибизлите, под зелениката или кај малините. Но некогаш потрагата мораше да потрае, небаре желката цело лето планирала како најдобро да се скрие.

Рузмарин во цут!
За да го душне дошла
старата желка.

Но, еднаш старата желка буквално исчезна, небаре пропадна во тревникот. Претодно ни снемувало и мачиња и кучиња и зајци и пилци, ама за исчезнувањето на желката нема никакво рационално објаснување. Имаме ограда без ниедна дупка, а желката не знае да лета!

Во нашиот заден двор потоа се шетаа и други желки донесени од други планини. Но и тие по некое време ќе исчезнеа тивко, исто како и старата желка.

И ова лето по враќањето од одмор сите се собравме во задниот двор. Одново сме три генерации и одново бучно ги разменуваме впечатоците од одморите. Татко ми сече џиновска лубеница, исто како и тогаш. Сите се насладуваме и се окрепнуваме од летната жега, исто како и тогаш. Сè е навидум исто, иако не сме баш во истиот состав. Но сега нашите деца не ја бараат желката под рибизлите и кај малините, иако веќе ги знаат сите анегдоти за неа.

Со здружени сили и со подуени стомаци одвај успеавме да изедеме половина лубеница. Другата половина татко ми ја носи во фрижидерот. Вели дека не ја собира, па затоа ќе треба да си ја поделиме пред да си заминеме. Продолжуваат нашите разговори за одморите, но сега нагло го намалуваме тонот, сите гледајќи накај тревникот.

Во дворот шета
половина лубеница.
Старата желка!?