Нејзина песна - пет македонски поетеси

Во сабота (09.03.24.) во 19 часот во „Бруталиск“ во Скопје ќе се случи промоција на „Нејзина песна“, малата поетска стихозбирка во која се застапени Весна Ацевска, Магдалена Хорват, Николина Андова Шопова, Лидија Димковска и Будимка Поповска. Изборот го направи Пандалф Вулкански. Во продолжение пренесуваме, од книгата, по една песна од петте писателки.

Весна Ацевска
ПОДГОТОВКИ ЗА ПРЕТСТАВА

Најнапред лавовите, слоновите,
мајмуните и другите дивини
треба да се смират со благи средства.

Шапката на магионичарот внимателно
да се исполни со бели гулаби
шарени шамии и други сродни ветувања.

Добро да се проверат синџирите
оптегнатите јажиња, цврстината
на мрежата, бравите на големиот кафез.

Но најмногу од сè внимание бара
ритуалното шминкање на кловнот,
на кого се потпира секоја претстава.

Магдалена Хорват
АДВ. ИЛИЈА МАРКОВ ИЛИ МАРКОВСКИ

Некој таков беше, некои познати
адвокати на улица „Маршал Тито“.

Доцни осумдесетти, на самиот крај.
Веројатно немало кај да ме остават

па ме однесоа и мене. Фини луѓе,
имаа голем клавир на горниот кат.

Кружни скали, па ме седнаа да свирам
(ова беше пред да почнам со часови)

и откако долу го потпишаа разводот
или што и да правеа нешто битно

на плинк-плонк звуците што ги правев
јас со моите детски прсти, помирена,

се качија повторно по скалите и ми
рекоа колку сум била талентирана.

Николина Андова Шопова
СЕ ЗАТВОРАМ

Има едно ладало
со мапа на светот
што со години се затвора во мене

Копната полека се стеснуваат
вулканите се гаснат
реките запираат, светилниците замрзнуваат
пустините се замотуваат
како теписи полни прав

Еден ден ќе го отворам ладалото
и целиот свет ќе се рашири во мене
заедно со небото и крилјата
на големите птици

Лидија Димковска
МИЛЕНИЧЕ

Го пои со млеко во прав, а тоа сака прапрамајчино,
го храни со кашички од овошје, а тоа сака од крв и земја,
го капе во корито со природен беби-сапун,
а тоа сака во вода осветена од верски поглавар,
го брише со памучна крпа,
а тоа сака со знамето од ковчегот на архивата,
го завиткува во ќебенце со мечиња,
а тоа сака во јамболија со народна шара,
го легнува во креветче со балдахин од ѕвезди,
а тоа сака во лулка со кукести крстови,
го успива со приказните на Грим и Андерсен,
а тоа сака локални легенди за победи без порази,
го буди со детска песничка,
а тоа сака со химна повлечена од употреба,
го облекува во шарени алиштенца,
а тоа сака во црна униформа,
го обува во леки чевлички,
а тоа сака во цокули со боцкави нитни,
му подава топче со виножитни зраци,
а тоа сака бејзбол палка со мртовечки глави,
го учи „не лути се човече“ на клупа во градината,
а тоа сака да плете бодликава гранична жица,
го остава да си игра во песокот со другите деца,
а тоа ги штипе ако имаат друга боја на кожата,
го држи за левата рака на прошетка,
а тоа пред себе ја пружа десната и маршира,
му става капки против настинка,
а тоа бара антиалерген против другоста,
му предава нови јазици за да вреди повеќе,
а тоа ја плука со својот што правилно не го ни знае,
го учи на добро, а тоа го љуби злото,
го носи на час по историја, а тоа ја повторува.
Му подарува куче – куц, куц,
му купува маче – мац, мац,
а тоа со тупаница ѝ го вади окото,
ја плука в лице и вреска:
јас сум Нац! Нац, нац!

Будимка Поповска
ВОСПОСТАВУВАЊЕ РЕД СО ЦВЕЌЕ

Мајка ми ми оставила низ куќава милион семиња за цвеќе. Не остави тестамент или упатство кое семе за кое цвеќе е. По фиоки, меѓу крпи, маици, чорапи. Трчи трчи - врзулче со семе. Меѓу страници од книги. Дур читаш, наеднаш никнува цвеќе. Си го полевал со мислите што течеле од книгата кон тебе. Светлината од твојот поглед била замена за сонце. Облекуваш чорапа и дур да стигнеш до одредиштето, меѓу твојот палец и дното на чевелот никулците фатиле место и со чудење осеќаш како мека ластегарка ти се витка од глуждот угоре по ногата; си мислиш, среќа што е зима, од капутот нема да се забележи дека заедно со своето носиш и тело на растение. Порака од мајка ти.

Најголемиот дел од семињата таа ги остави во земјата во дворот. Се сеќавам, една пролет седев во двор и читав. Сончевите зраци се мешаа со увидите - читањето ме беше зашеметило со силата на длабоко прочистувачки чувства. Слоеви очај и беспомошност како санти мраз се топеа закопани на дното на душата. Ги гледав мравките, слични на букви, беспрекорно организирани лазеа по патеката наваму–натаму, налево–круг и пак назад... Одеднаш, бам! Планета Земја! Веќе следниот миг можев да направам разлика меѓу земјата како почва, и земјата како космичка топка која заедно со мравките, лисјата, дрвјата, мачките и кучињата, се тркала низ бесконечноста на просторот.

Во јануари започнуваше протоколот „порака во цвеќе“, што траеше до крајот на октомври. Прво никнуваа кокичињата. На крајот на февруари нарцисите. Зумбулите и лалињата. Се појавуваа како порака со боја, мирис и трепет. Да, цвеќињата трепереа во одреден ритам и зачестеност како Морзеова азбука, продолжувајќи го поредокот на љубовта, од чие поле, додека беше жива, со своето тело мајка ми вибрираше кон мене. Цвеќињата ѝ беа патокази и упатства со кои се обидуваше да фрли светлина врз една голема грмушка–трн што никнуваше зад мојот тил, и се вообличуваше во некаква екстерна надградба на поткожниот Атлас што тивко создаваше почва за таквиот перформанс. Таа ја нарекуваше Лавиринт-билка, и освен неа никој не го забележуваше цветот што можеше да се појави на излезот од лавиринтот, ако правилно се движиш и не го нарушиш поредокот на меѓупрешленската љубов, ’рбетниот столб и сличните незабележливи со голо око бавчи на грбот.

Слики: Будимка Поповска
Извор за песните: Нејзина песна - пет македонски поетеси (едиција OK.NO., книга 6; Темплум)